De Maas

De Maas ontspringt op het Plateau van Langres in Noord-Frankrijk, en is 925 kilometer lang: 492 kilometer door Frankrijk, 194 door België en 239 kilometer door Nederland. Er monden tientallen zijrivieren op uit, waarvan de Semois, de Sambre, de Vesdre, de Geul en de Roer de belangrijkste zijn. De rivier wordt alleen door regenwater "gevoed".
Het regenwater dat op 33.000 vierkante kilometer in Frankrijk, België, Duitsland en Nederland valt wordt direct of indirect via de Maas afgevoerd naar de Noordzee. Doordat de rivier afhankelijk is van het weer, is de wateraanvoer niet constant. Dat leidt soms tot overstromingen en soms tot zeer laag water. Om de Maas ook in de zomer bevaarbaar te houden, werden in het Nederlandse gedeelte van de Maas na de Tweede Wereldoorlog zeven stuwen gebouwd.

Overstromingen

Zowel voor als na de oorlog hebben zich herhaaldelijk grote overstromingen voorgedaan. Ook nog nadat de waterstand door middel van het bouwen van sluizen werd gereguleerd. Deze overstromingen deden zich vooral in de jaren 1920 (toen de beide dorpen bijna geheel in het water stonden), 1926, 1993 en 1995 voor. Maar ook in 1914, 1980 en in 1984 zijn er overstromingen geweest.

Broekhuizen in 1926
Broekhuizen 1993
Broekhuizenvorst 1993
Ooijen 1993
Zandzakken vullen 1995

Het hoge water met Kerstmis 1993 en in februari 1995 kwam als een grote verrassing. Na zware regenval in de Belgische Ardennen voerde de Maas ruim 3000 kubieke meter per seconde af. Het water kwam daardoor op sommige plaatsen in Limburg meer dan 7 meter hoger te staan dan normaal. Sinds 1926 waren zulke hoge waterstanden niet meer voorgekomen. Grote gebieden stroomden onder, met een miljoenenschade tot gevolg. Ook Broekhuizen, Broekhuizenvorst en Ooijen (hoewel die op 14 tot 18 meter boven NAP liggen) hebben te lijden gehad van het hoge water. In 1993 stond een kwart van beide dorpen onder water. In 1995 stond het water nog hoger, maar door de aanleg van nooddijken was de waterschade beperkt. Wel zijn op de Veerweg in Broekhuizen enkel panden voor de tweede keer onder water gelopen.
In Ooijen werden met een helicoper zandzakken aangevoerd.
Op diverse locaties is de stand van het water aangegeven.


Door de inwoners van het Groningse dorp Mussel zijn twaalf gedenkstenen geschonken.



Daarna zijn maatregelen genomen, of in ontwikkeling, waardoor een betere bescherming mogelijk is. Zo zijn langs de Ooijenseweg kades aangelegd, die echter in combinatie met de hoge oevers aan de oostkant het water in Broekhuizen sterk opstuwen.
Ook na 1995 is nog hoog water voorgekomen en is het soms noodzakelijk gebleken om bij Broekhuizen tijdelijke noodkades aan te brengen.
De strijd tegen het hoge water is dan ook een belangrijk onderwerp voor de bewoners en is ook een belangrijk agendapunt in iedere openbare vergadering van de Dorpsraad.